نیکوزیا آخرین پایتخت تقسیم شده در اروپا است. این شهر مرکز اداری جمهوری ترکی قبرس شمالی و بزرگترین شهر آن است. جایی که تمام نهادهای اصلی دولتی در آن واقع شده اند. جمعیت کلی شهر که شهروندان ترک هستند، حدود 61،378 نفر است. پیش از تقسیم کشور قبرس به دو نیمه شمالی و جنوبی، همین شهر پایتخت قبرس نیز بوده که بعد از تقسیم بندی، این شهر در قبرس شمالی با عنوان نیکوزیای شمالی یا لفکوشای شمالی (به ترکی استانبولی Kuzey Lefkoşa) شناخته شد. شهر نیکوزیا یا همان لفکوشا در قبرس شمالی با تعداد 34 هزار محصل، شهری آمیخته با حال و هوای دانشجویی بوده و چندی از دانشگاه‌های مشهور کشور قبرس شمالی در این شهر واقع شده است. در واقع نیکوزیای شمالی یکی از شهرهای محبوب برای متقاضیان تحصیل در قبرس است؛ پایتخت کشور بودن، موقعیت شهری پیشرفته تر، دانشگاه‌های دارای رنکینگ بالا و موارد دیگر این شهر را یکی از شهرهای محبوب قبرس شمالی نموده است.
تاریخچه شهر نیکوزیا
پس از بحران سال 1963 الی 64 میلادی، آن هم به واسطه تغییرات قانون اساسی یکجانبه توسط یونانیان قبرس، خشونت و درگیری داخلی رخ داد که به دنبال آن شهر نیکوزیا به نیکوزیای یونانی و نیکوزیای ترکیه‌ایی توسط منطقه‌ایی حائل به نام گرین لاین (خط سبز) تقسیم شد. این عنوان از نام خودکاری که دست افسر آمریکایی بود و خط روی نقشه را به عنوان جداکننده دو قسمت شهر کشید اقتباس گردید. این تصمیم منجر به توقف مشارکت ترکهای قبرس در امور سیاسی و دولت و به دنباله‌ی آن درگیری‌های درونی بیشتر در سال 1964 میلادی گردید.
پس از آن ترکهای قبرسی بیشتری وارد شهر نیکوزیا شده و این شهر را دچار بحران ازدحام جمعیت نمود. در حالی که اوضاع تقریبا به همین منوال ادامه داشت، در تاریخ 15 جولای سال 1974 ارتش نظامی یونان کودتایی را در راستای اتحاد مجدد قسمت تقسیم شده با قبرس انجام داد و در راستای این کودتا، اسقف اعظم ماکاریوس سوم به عنوان رئیس جمهور قبرس برکنار شد و توسط نیکوس سامپسون که یک ملی‌گرا بود جایگزین گردید. در پاسخ به روی کار آمدن نیکوس سامپسون، در تاریخ 20 جولای 1974 ارتش ترکیه به جزیره حمله کرد و 37 درصد از شمال جمهوری قبرس را تصرف نمود. این حمله دو مرحله داشت که در طی مرحله دوم در تاریخ 14 آگوست همان سال ارتش ترکیه جایگاه خود را بیشتر محکم نمود، 37 درصد از خاک شمال کشور از جمله شمال شهر نیکوزیا یا همان لفکوشا، شهر فاماگوستا و کایرنیا را به تصرف خود درآورد و این نواحی را تحت عنوان کشور قبرس شمالی تحت حاکمیت خود درآورد.
در تاریخ 23 آوریل سال 2003، لدرا پالاز در مرز گرین لاین به عنوان یک معبر بین دو نیمه کشور باز گردید که این اولین دفعه‌ایی بود که از سال 1974 تردد بین دو کشور امکان پذیر شد و به دنباله‌ی این اتفاق در تاریخ 9 مه 2003 منطقه آگیوس دومتیوس نیز به عنوان معبر دیگری بین دو کشور تقسیم شد. همچنین در تاریخ 3 آوریل 2008 خیابان لدرا به عنوان معبری دیگر نیز مجددا بازگشایی شد. از سال 1974 تا به الان، شهر نیکوزیا یا لفکوشا به عنوان پایتخت، تبدیل به مرکز سیاسی، فرهنگی و اقتصادی قبرس شمالی گردید. این شهر توسط شهرداری لفکوشای ترک اداره گردیده که در قانون اساسی جمهوری قبرس به رسمیت شناخته شده و این شهر میزبان وزرای این کشور می‌باشد. نیکوزیای شمالی از سال 1974 تا به حال 8 شهردار داشته که "مهمت هارمانچی" از سال 2014 تا کنون به عنوان شهردار لفکوشای شمالی روی کار است.
موقعیت جغرافیایی و آب و هوا
شهر نیکوزیا یا لفکوشا در کنار دریا یا کوهستان واقع نشده است. تابستان در نیکوزیای شمالی گرم و خشک و زمستان‌های آن معتدل و دلپذیر است. البته گاهی اوقات در شب‌های زمستان، یخبندان ملایمی وجود دارد و در طول سال حدود 43 روز بارانی دارد.
بارندگی عمده در این شهر در فصل زمستان رخ می‌دهد که گاها با رگبار یا تگرگ همراه است اما بارش برف در این شهر به ندرت اتفاق می‌افتد؛ به طوری که 3 دفعه اخیری که در این شهر بطور قابل توجهی بارش برف رخ داده در زمستان سال‌های 1950، 1974 و 1997 بوده است. میانگین دما در فصول سرد این شهر بین 5 تا 18 درجه است و در فصول گرم دمای شهر بین 19 تا 34 درجه و در بهار بین 12 تا 23 درجه سانتی‌گراد نوسان دارد.
جمعیت و بافت فرهنگی
شهر نیکوزیا (لفکوشا) دارای جمعیتی در حدود 61300 نفر بوده که جمعیت کلانشهری آن از 82 هزار نفر نیز فراتر می‌رود که با توجه به مساحت شهر، نیکوزیا دارای چگالی جمعیتی معادل 660 نفر در هر کیلومتر مربع می‌باشد. نیکوزیا پر جمعیت ترین شهر قبرس شمالی است که بعد از آن فاماگوستا و کایرنیا در رتبه دوم و سوم قرار دارند. از نظر ترکیب نژادی نیز 99.2 درصد مردم شهر ترک، 0.2 درصد یونانی، 0.2 انگلیسی، 0.1 درصد مارونی‌ها و 0.3 درصد جمعیت را بقیه مردم از دیگر نژادها و کشورها تشکیل می‌دهد. از نظر مذهب نیز دین غالب در این شهر با آمار 99 درصدی، اسلام سنی است و 1 درصد دیگر را بقیه ادیان بدون داشتن اطلاعات دقیقی از تفکیک آن تشکیل می‌دهد. زبان غالب در شهر نیز ترکی استانبولی بوده اما زبان انگلیسی هم به ویژه در میان قشر تحصیل کرده و دانشجو به عنوان زبان دوم نیز در نیکوزیا و بطور کلی، در قبرس شمالی شناخته می‌شود.
اقتصاد
نیکوزیای شمالی (لفکوشا) مرکز اقتصادی و مالی قبرس شمالی است؛ به طوری که در سال 2012 میزبان 39.9 درصد از کل محیط‌های شغلی و 49.5 درصد از کل کارفرمایان در قبرس شمالی بوده است. بانک مرکزی قبرس شمالی نیز در خیابان بدرتین دمیرل واقع می‌باشد. شهر نیکوزیا شاهد رشد قابل توجهی در جمعیت کلانشهری در طی دهه‌های اخیر بوده است اما مقامات به دلیل عدم برنامه ریزی شهری مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. تنها در بین سال 2008 تا 2010 میلادی، میزان ساخت و ساز در منطقه کلانشهری نیکوزیای شمالی 23.9 درصد افزایش داشته است که بزرگترین رونق در احداث تاسیسات صنعتی جدید در شهر مشاهده شده است و این میزان درصد رشد در ساخت و ساز صنعتی در همین 2 سال 87.5 درصد بوده است. همچنین نیکوزیا به عنوان مرکز تجاری قبرس شمالی در ساخت ساختمان‌های اداری نیز 74.2 درصد رشد داشته است. تنها در سال 2011 به ارزش 117 میلیون لیر ترکیه صرف ساخت و ساز در این شهر گردیده است. البته اخیرا برنامه‌های مذکور به دلیل کنترل رشد شهری که کمی با حالت افراطی و غیر قابل کنترلی در حال رشد بود، به حالت قبل برگشته‌اند.
نیکوزیای شمالی به عنوان یکی از شهرهای پیشتاز در بالا بودن سرعت توسعه و رفاه در دنیا شهرت دارد. یکی از جنبه‌هایی که به شهر نیکوزیا برتری در رشد اقتصادی می‌دهد این است که این شهر در موقعیت مرکزی قبرس شمالی بوده و دارای دسترسی و امکان تردد راحت از / به شهرهای فاماگوستا، کایرنیا و مورفو را دارد. همچنین شهر نیکوزیا میزبان نمایشگاه بین‌المللی نیکوزیا و یک منطقه صنعتی سازمان یافته می‌باشد که بسیاری از بیزینس‌ها، کسب و کارها و کارخانه‌ها در این منطقه واقع می‌باشد. موقعیت مکانی این منطقه در امتداد دیگر سازه‌ها مانند مجموعه بزرگ ورزشی شهر، به عنوان یک راه ارتباطی بین اتوبان‌هایی که شهر فاماگوستا و مورفو را به هم وصل می‌کند عمل می‌نماید.
شهر نیکوزیا تاثیر بزرگی را در بسیاری از جنبه‌ها به خصوص اقتصادی در شهرها و نواحی اطراف خود می‌گذارد. برای مثال ساخت فرودگاه بین‌المللی ارکان در فاصله 13 کیلومتری از شهر، مناطق مربوط به شهر گیرنه (کایرنیا) را هم از نظر اقتصادی و حمل و نقل تحت تاثیر قرار داده است. این در حالی است که قبل از این دستاوردها، شهر یک رکود اقتصادی حدودا 10 ساله را از سال 2000 تجربه کرده بود. همچنین صنعت توریسم نیز از اهمیت خاص خود در لفکوشا برخوردار است؛ بطوریکه این شهر در سال 2012 میزبان 146 هزار نفر توریست بوده و همچنین بازگشایی خیابان لدرا در تاریخ 3 آوریل 2008 به عنوان معبری دیگر بین دو نیمه کشور قبرس، داد و ستد و پیشرفت‌های صنعتی و گردشگری را بطور قابل توجهی افزایش داده است.
برخی از جاذبه‌های توریستی و دیدنی‌های شهر
قدمت شهر نیکوزیا به بیش از 2500 سال قبل از میلاد بر می‌گردد و در نتیجه آنچه که حتما می‌توان مورد انتظار داشت، وجود جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، توریستی و معماری فراوانی در این شهر می‌باشد؛ 10 تا از جاذبه‌های توریستی شهر نیکوزیای شمالی (لفکوشا) عبارتند از :
- حمام بیوک
- مسجد سلیمیه کامه
- موزه دکتر فاضل کوچک
- موزه قومیت شناسی قبرس
- کلیسای ارمنیان
- محله آراباهمت
- محله سامان باغچه
- مسجد حیدر پاشا
- قصر درویش پاشا
- بدستان